رجب به معنای بزرگ داشتن و عظیم شمردن است. ماه رجب ماهی است که بزرگ و محترم شمرده میشود.
به نقل منابع لغوی، عرب از دوران پیش از اسلام این ماه را بزرگ داشته و از جنگ در آن پرهیز کرده است.
ماه رجب با اوصاف و نامهای دیگری نیز خوانده شده است. به این ماه «رجب الفرد» گویند؛ به این جهت که از سه ماه حرام دیگر که در پی هم واقع شدهاند، یعنی ذی القعده، ذی الحجه و محرم جدا افتاده است. به این ماه «رجب المُضَر» نیز گویند، به این جهت که قبیله مُضَر (از اجداد پیامبر) برای این ماه احترام ویژهای قائل بودند. رجب الاصم، رجب المُرَجَّب، رجب الحرام، مُنصَل الأَسِّنه و مُنصِل الألّ از دیگر نامهای این ماه است.
در نامگذاری این ماه به «رجب الاصب» و «رجب الاصم» از پیامبر اسلام (ص) نقل است که فرمودند:
«یُسَمَّی شَهرُ الرَّجبِ الاَصَبَّ ِلاَنَّ الرّحمةَ تُصَبُّ عَلَی اُمَّتی فیهِ صَبّاً وَ یُقالُ الاصَمُّ لِاَنَّهُ نُهِیَ فیهِ عَن قِتالِ المُشرکینَ وَ هُوَ مِنَ الشُّهورِ الحُرُم.»
«ماه رجب را اصبّ نامیدهاند، چون در این ماه رحمت الهی بر امت من فرو میریزد و ماه اصم میگویند، چون در این ماه از جنگ با مشرکان نهی شده است.»
پیامبر گرامی اسلام (ص) در بیان عظمت و اهمیت ماه رجب میفرمایند: خداوند متعال در آسمان هفتم فرشتهای به نام داعی قرار داده است؛ هرگاه ماه رجب فرا رسد آن فرشته دعوت کننده هر شب تا به صبح گوید: خوشا به حال کسانی که به ذکر الهی مشغولند؛ خوشا به حال کسانی که با میل و رغبت تمام رو به سوی درگاه خدا آرند و خداوند میفرماید: من همنشین کسی هستم که با من همنشین باشد و مطیع کسی هستم که فرمان مرا ببرد و آمرزندهام کس را که از من طلب آمرزش کند. این ماه رجب ماه من، بنده هم بنده من و رحمت هم از آن من است. هر کس مرا در این ماه بخواند، پاسخ مثبت دهم و هر کس از من چیزی بخواهد، به او عطا کنم و هر کس از من هدایت جوید هدایتش کنم و من این ماه را وسیله ارتباط بین خود و بندگانم قرار دادهام. پس هرکس به آن چنگ زند، به من میرسد.
ماه رجب جزو ماه های حرام محسوب شده و ماه هفتم سال قمری می باشد به همین خاطر است که آن را با نام رجب الفرد نیز معرفی کرده اند چرا که سه ماه از ماه های حرام پشت سر هم هستند اما این ماه از آنها جدا بوده و فرد است.
ماه رجب همچون ماه های رمضان و شعبان یکی از با فضیلت ترین ماه هایی است که تاکید بسیاری در روایات به آن شده است به قدری که آن را شهر اللّه الأصب یعنی ماه (سرای خداوند) نام گذاری کرده اند به خاطر اینکه در این ماه رحمت بزرگ خداوند بخشنده بر بندگانش سرازیر می شود ، همچنین جالب است بدانید این ماه با نام «واصل» (بی سر و صدا) نیز شناخته می شود چراکه نبرد جنگ و جدل با مشرکان و مخالفان در آن منع شده است.
در حدیث قدسی آمده است:ماه رجب را ریسمانی بین خودم و بندگان مقرر کردم و هرکسی چنگی به آن بزند به وصال من می رسد.
معرفی مناسبت های خاص در تقویم ماه رجب:
روز اول: طبق برخی از روایات، روز ولادت امام محمد باقر (ع) در سال 57 هجری.
روز سوم:روز شهادت امام علی النقی (ع) در سال 254 هجری.
روز دهم: روز ولادت امام محمد تقی (ع) طبق بعضی از روایات.
روز سیزدهم:روز ولادت امیرمومنان علی بن ابی طالب (ع) در داخل کعبه؛ 12 سال پیش از بعثت رسول خدا (ص).
روز پانزدهم:مطابق بعضی از روایات، روز وفات حضرت زینب کبری (س) در سال 63 هجری.
روز هجدهم: روز وفات جناب ابراهیم، فرزند رسول خدا (ص).
روز بیست و پنجم: روز شهادت امام موسی بن جعفر (ع) در سال 183 هجری.
روز بیست و ششم: مطابق روایتی، روز وفات حضرت ابوطالب (ع).
روز بیست و هفتم: بعثت پیامبر گرامی اسلام (ص).
همانطور که پیش از این گفته شد ماه رجب ، شعبان و رمضان از جمله ماه های پرفضیلت ای میباشد که تعابیری از خاص بودن این ماه نسبت به دو ماه دیگر در بعضی روایات آمده و امتیاز ویژه ای به آن داده شده است تا جایی که ماه رجب «ماه خدا» نام گرفته و ماه شعبان «ماه پیامبر» و ماه مبارک رمضان «ماه امت».
با ما همراه باشید تا با اعمال مشترک ماه رجب آشنا شوید:
اعمالی که در اینجا نوشته شده مختص روزه خاصی نیست بلکه در تمامی روزهای ماه رجب از اهمیت بالایی برخوردار است از جمله:
در تمام ماه رجب، این دعا را بخوانید:یا مَنْ یَمْلِکُ حَوآئِجَ السّآئِلینَ، ویَعْلَمُ ضَمیرَ الصّامِتینَ، لِکُلِّ مَسْئَلَة؛ ای که مالک حاجات خواستارانی و ای که نهاد خاموشان دانی برای هر خواسته ای، مِنْکَ سَمْعٌ حاضِرٌ وَجَوابٌ عَتیدٌ. اللّهُمَّ وَمَواعیدُکَ الصّادِقَةُ واَیادیکَ الفاضِلَةُ؛ از جانب تو گوشی شنوا و پاسخی آماده است خدایا به حق وعده های راستت و نعمت های بسیار، وَ رَحْمَتُکَ الواسِعَةُ فَاَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِ محمد؛ و رحمت وسیعت از تو خواهم که درود فرستی بر محمّد و آل محمد، واَنْ تَقْضِیَ حَوائِجی لِلدُّنْیا وَالاْخِرَةِ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ؛ و حوایج دنیا و آخرتم را برآوری که به راستی تو بر هر چیز توانایی.
و نیز به فرموده رسول خدا (ص):هر شخصی در ماه رجب 100 مرتبه بگوید «أَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذِی لا إلهَ إِلاّ هُوَ، وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و در آخر صدقه ای کنار بگذارد، خداوند مغفرت و رحمت و مغفرت در کارش نصیب می کند و هر کس 400 مرتبه آن را بگوید فضیلت شهیدان را دارد.
و نیز فرموده اند:هر شخصی هزار مرتبه «لا اِلهَ اِلاَّ اللّه» در ماه رجب بگوید، حسنات و ثواب فراوانی از سوی خداوند بر او نوشته می شود.
در یکی از روایات نقل شده است :« هر کس در ماه رجب، در زمان صبح، 70 مرتبه و شب همچنین 70 مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ أَتُوبُ اِلَیْهِ و بعد از آن، دستان خود را بلند کرده و بگوید أَللّهُمَّ اغْفِرْ لی وَ تُبْ عَلَیَّ چنانچه در همان ماه رجب بمیرد،رضایت و خشنودی خداوند از آن او خواهد بود...».
در طول این ماه هزار مرتبه بگویید «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ ذَاالْجَلالِ وَ الاْکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالاْثامِ» تا خداوند رحمان و رحیم آمرزشش را برایتان نشان دهد.
در ماه رجب «سیّد بن طاووس» در «اقبال» فضیلت زیادی برای خواندن سوره «قل هو الله احد» نقل کرده است و از رسول خدا (ص) روایت کرده که هر کس در ماه رجب با نیتی خالص، 10 هزار بار سوره «قل هو الله احد» را بخواند، در حالی که مثل روزی که از مادر متولد شده و از گناه مبرا شده است وارد عرصه قیامت می شود و 70 فرشته از او استقبال کرده و به او وعده بهشت را می دهند.
همچنین از آن حضرت ذکر شده است که پاداش قابل توجهی برای هزار و یا صد بار خواندن سوره «قل هو الله احد» در این ماه در نظر گرفته شده است.
از رسول خدا (ص) در روایتی آمده است که آن حضرت فرمود:«هر که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد و چهار رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت با یک سلام) و در رکعت اول 100 مرتبه «آیة الکرسی» بخواند و در رکعت دوم 200 مرتبه «قل هو الله احد»، قبل از اینکه بمیرد خود را در بهشت نظاره می کند و یا حتی کسی دیگر جای او را در بهشت می بیند (و برای او تعریف می کند)».
اعمال مخصوص لیلة الرّغائب (شب آرزوها)
اولین شب جمعه ماه رجب را شب ارزوها یا لیلة الرغائب نامیده اند که فضیلت های زیادی برای آن در روایات آمده است.آن چنان که روایت داریم در این شب درهای رحمت الهی به روی زمینیان باز شده است و در بزم دعا و نیایش زمینیان عرشیان هم خود را رسانده و حضور پیدا کردند تا سهمی از این برکت ببرند.در روایتی که از رسول خدا درباره فضیلت ماه رجب بیان امده،حضرت فرمودند:«از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید که فرشتگان آن را «لیلة الرغائب» نامیدند.»
زنان هنگام از سوی رسول خدا (ص) اعمالی برای آن شب به این کیفیت بیان شد:«که روز پنج شنبه اول ماه را روزه بگیرید .و به محض سیدن شب جمعه، میان نماز مغرب و عشا 12 رکعت نماز بگذارید (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت از آن، یک مرتبه سوره «حمد» و سه مرتبه «إنا انزلناه» و 12 مرتبه «قل هو الله احد» را بخوانید. پس از اتمام نماز 70 مرتبه بگویید:أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد النَّبِیِّ الاُْمِّیِّ وَ عَلی آلِهِ آنگاه به سجده می روید و 70 بار بگویید:«سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ»و بعد سر از سجده برمی دارید و 70 بار می گویید:«رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أنْتَ العَلِیُّ الاْعْظَمُ» بار دیگر نیز به سجده بروید و 70 مرتبه بگویید:«سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ» آنگاه حاجتتان راکنید که ان شاءالله برآورده خواهد شد.
در فضیلت این اعمال رسول خدا (ص) فرمود:«کسی که چنین نمازی را بخواند، خداوند همه گناهانش را بیامرزد...»
تاکید بسیاری در انجام «عمره»، در ماه رجب شده است چرا که فضیلت بسیاری دارد.بر اساس روایات اهل بیت (ع) فضیلت «عمره» در ماه رجب هم ردیف حج (تمتع) می باشد.
از امام صادق (ع) روایت آمده است:«اَفْضَلُ الْعُمْرَةِ، عُمْرَةُ رَجَب؛ با فضیلت ترین عمره، عمره در ماه رجب است».
اعمال خاص شب اول ماه رجب
انجام دادن اعمالی در این شب بسیار با ارزش می باشد، و در روایات بسیاری انجام آنها تاکید شده است.
اول: از رسول خدا (ص) نقل شده است که هنگامی که هلال ماه رجب را رویت می کرد، این دعا را می خواند:اَللّهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالاَْمْنِ وَ الاْیمانِ، وَ السَّلامَةِ وَ الاِْسْلامِ، رَبّی وَ رَبُّکَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ؛ خدایا این ماه را بر ما نو کن به امنیت و ایمان و سلامت و دین اسلام پروردگار من و پروردگار تو (ای ماه) خدای عزوجل است.
و همچنین از آن حضرت نقل شده است که وقتی هلال ماه رجب را می دید، می فرمودند:اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فی رَجَب وَ شَعْبانَ، وَ بَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَ اَعِنّا عَلَی الصِّیامِ وَ الْقِیامِ، وَ حِفْظِ اللِّسانِ، وَ غَضِّ الْبَصَرِ، وَ لا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ؛ خدایا برکت ده بر ما در ماه رجب و شعبان و ما را به ماه رمضان برسان و کمکمان ده برای گرفتن روزه و شب زنده داری و نگهداری زبان و پوشیدن چشم و بهره ما را از آن ماه تنها گرسنگی و تشنگی قرار مده.
دوم: غسل کردن
روایتی از رسول خدا (ص) توسط مرحوم «سیّد بن طاووس» در کتب «عبادات» یافت شده بود که آن حضرت فرمود:«هر کس درک کند ماه رجب را و در اول، وسط و آخر آن، غسل کند همانند روزی که از مادر متولد شده، از گناهان خارج گردد (و پاک شود).»
سوم: در این شب عزیز تاکید بسیاری بر خواندن زیارت امام حسین (ع) شده است.
چهارم:پس از نماز مغرب، 20 رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار سوره «حمد» و یک بار سوره «توحید» بخواند. رسول خدا (ص) در پاداش این عمل فرمود:هر کس چنین کند، به خدا سوگند خودش، خانواده اش، مالش و فرزندانش محفوظ بمانند و از عذاب قبر پناه داده شود... و در قیامت به سرعت از صراط عبور خواهد کرد.
پنجم:پس از نماز عشا، دو رکعت نماز به جا آورد، در رکعت اول «حمد» و «الم نشرح» را یک مرتبه و سوره «قل هو الله احد» را سه مرتبه خوانده و در رکعت دوم، سوره های «حمد»، «اَلَم نشرح»، «قل هو الله احد» و «معوّذتین» (سوره های ناس و فلق) را یک بار بخواند و پس از سلام 30 مرتبه بگوید:«لا اله الاّ الله» و 30 مرتبه «صلوات» بفرستد.
رسول خدا (ص) فرمود:هر کسی که این عمل را بجا بیاورد، خداوند گناهانش را ببخشد و از گناه پاک و مبرا می شود.
ششم:30 رکعت نماز خوانده ، (هر دو رکعت به یک سلام) در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و یک مرتبه «قل یا ایّها الکافرون» و سه مرتبه «قل هو الله احد» را بخواند. در روایتی رسول خدا (ص) فرمود:هر مرد و زن مومنی چنین کند، خداوند تمام گناهان کوچک و بزرگ وی را می آمرزد و تا سال بعد، خداوند نامش را در فهرست «نمازگزاران» می نویسد و از نفاق پاک می شود.
هفتم: احیای شب اول ماه:«شیخ طوسی» در «مصباح المتهجّد» از امام صادق (ع) از جدش از امیر مؤمنان علی (ع) نقل کرده است که آن حضرت علاقه داشت که در چهار شب از شب های سال، فارغ از هر چیز، به عبادت بپردازد شب اوّل ماه رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان.
از امام صادق (ع) در یک حدیث دیگر نقل شده است که:«تا می توانی بر احیای شب های عید فطر، عید قربان و... شب اول رجب مراقبت کن».
هشتم: خواندن دعایی که از امام جواد (ع) نقل شده است که فرمود:مستحب می باشد در اولین شب رجب،انسان با این کلمات، دعا کند:اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِاَنَّکَ مَلیکٌ، وَاَنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء مُقْتَدِرٌ، وَاَنَّکَ ما تَشآءُ مِنْ أَمْر یَکُونَ، خدایا از تو خواهم بواسطه آن که تو فرمانروایی و تو بر هر چیز توانایی و تو هر کاری را بخواهی می شود.
اَللّهُمَّ اِنّی اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّد نَبِیِّ الرَّحْمَةِ، صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، خدایا من بسویت رو کنم بوسیله پیامبرت محمّد پیامبر رحمت درود تو بر او و آلش
یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللهِ، اِنّی اَتَوَجَّهُ بِکَ اِلَی اللهِ رَبِّکَ وَرَبِّی لِیُنْجِحَ بِکَ طَلِبَتی، ای محمّد ای رسول خدا براستی من به تو رو آورده ام برای رفتن به درگاه خدا پروردگار من و تو تا بلکه بوسیله تو حاجت روا گردم...
اعمال مخصوص برای شب سیزده رجب
به فرموده امام صادق (ع):«خداوند به این امت سه ماه ارزشمند بخشیده است که به امت های پیشین عطا نکرده بود و آن ماه ها، رجب، شعبان و ماه رمضان است و سه شب نیز به این امت عنایت کرد که به امت های قبل نبخشیده بود و آن شب های سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه است و همچنین سه سوره (بافضیلت و پرمحتوا) به این امت عطا کرد که به امّت های سابق نداده بود و آن سوره های «یس»، «مُلک» و «توحید» است، از این رو هر کس که میان این سه فضیلت جمع کند، میان بهترین عطاهای این امّت جمع کرده است».
پرسشی از امام (ع) شد که :«چگونه می توان میان آنها جمع کرد؟»
ایشان فرمود:«در لیالی بیض (سه شب مزبور) در این سه ماه نماز بخواند. به این صورت که «در شب سیزدهم، دو رکعت نماز بگزارد و در هر رکعتی پس از سوره «حمد» این سه سوره (یس، ملک و توحید) را بخواند، و در شب چهاردهم، چهار رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعتی «حمد» و «یس» و «ملک» و «توحید» را بخواند و در شب پانزدهم، شش رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و همان سوره ها را در هر رکعت بخواند».
از اثار و برکت این نمازها امام (ع)فرمودند:«هر کس چنین کند فضیلت این سه ماه را به دست آورده و خداوند همه گناهانش را جز شرک می آمرزد».
اعمال روز سیزدهم ماه رجب
ولادت امیرالمؤمنین علی (ع) مصادف سیزدهمین روز ماه رجب می باشد و اولین روز از ایام البیض است. در این روز، و دو روز بعد، روز گرفتن توصیه شده است چرا که ثواب بسیاری دارد و هر کس که بخواهد عمل «امّ داوود» را انجام دهد بایستی این روز را روزه بدارد.
روز چهاردهم ماه
پاداش فراوانی برای روزه گرفتن در این روز مقرر شده است در روایتی از رسول خدا(ص) می خوانیم:«هرکس که روز چهاردهم ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند پاداشی به وی عنایت کند که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه بر قلبی خطور کرده باشد...»
اعمال پانزدهمین شب و روز ماه رجب
از این شب به بزرگی یاد شده است و انجام اعمالی در این شب ارزش بسیار بالایی دارد که به شرح زیر است:
اوّل: غسل.
دوم: شب زنده داری و احیا یکی از ارزشمندترین اعمال این شب است.
سوم: خواندن زیارت امام حسین (ع) چراکه در بسیاری از روایات در شب و روز نیمه رجب مورد سفارش زیادی قرار گرفته است.
چهارم: خواندن 6 رکعت نماز (هر دو رکعت با یک سلام) و در هر رکعتی «حمد» و «یس» و «ملک» و «توحید» را بخواند.
پنجم: بجا آوردن 30 رکعت نماز، که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و 10 مرتبه سوره «توحید» را بخواند، در روایتی از رسول خدا (ص) اجر و ثواب زیادی برای این نماز عنوان شده است.
ششم:12 رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار «حمد» و یک بار «سوره» را می خوانی و پس از پایان نمازها هر یک از سوره های «حمد»، «فلق»، «ناس»، «توحید» و «آیة الکرسی» و همچنین سوره «قدر» را چهار مرتبه می خوانی و پس از آن، چهار مرتبه می گویی:سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لاَ اِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَکْبَر، سپس می گویی:أللّهُ أللّهُ رَبِّی، لا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً، ما شاءَ اللهُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ.
اعمال روز نیمه رجب
در این روز مبارک چند عمل آمده است که انجام انها بسیار تاکید شده و فضیلت بالایی دارد:
1- غسل کردن.
2- خواندن زیارت امام حسین (ع)؛در روایتی از محمد بن ابی نصر آمده است که از امام رضا (ع) سوال کردم:«در چه ماهی زیارت امام حسین (ع) بهتر است؟» فرمود:«در نیمه رجب و نیمه شعبان».
3- خواندن نماز جناب سلمان (همان گونه که در اعمال روز اوّل ماه رجب گذشت).
اعمال امّ داوود
از با اهمیت ترین اعمالی که در روز نیمه رجب یعنی پانزدهم رجب ،اجر و پاداش زیادی دارد عمل و دعای "ام داوود " می باشد که بنابر روایت از علامه مجلسی:«شیخ صدوق، سیدبن طاووس شیخ طوسی» با استناد به روایات معتبر به نقل آن پرداخته اند.
اگر کسی حاجت یا نیازی داشته باشد یا بخواهد از شر دشمنانش خلاص شود یا برای برطرف کردن غم و اندوهش می تواند یه دعای ام داوود متوسل گردد.(به گفته ی «علامه مجلسی» در کتاب «زاد المعارف» بار ها این عمل به اثبات رسیده است )
شب بیست و هفتم ماه رجب مصادف با (شب بعثت)
همه ی روزهای ماه رجب بسیار ارزشمند هستند از جمله شب مبعث پیامبر اکرم که شب بسیار پر خیر و برکت و مهمی است این شب نیز دارای اعمالی است که انجام آنها با ثواب و پاداش زیادی همراه است و همچنین بجا آوردنشان مستحب می باشد.
اول:از اعمال مستحبی که در این شب انجام می شود می توان به غسل کردن اشاره کرد.
دوم : در کتاب «مصباح المتهجد» شیخ طوسی سخنی از امام جواد را روایت می کند:که آن حضرت فرمود:در ماه رجب شبی وجود دارد که از تمام آنچه که خورشید بر آن می تابد بهتر و نیکوتر است و آن شب بیست و هفتم ماه رجب است که در بامداد این شب رسول اکرم به پیامبری برگزیده شدند و از ما مسلمانان هر کس در این شب عملی انجام دهد به اندازه ی 60 سال اجر و پاداش دریافت خواهد کرد.
از امام جواد سوال کردند:کدام عمل در شب بعث از ثواب بیشتری بر خوردار است؟
فرمودند:بعد از اینکه نماز عشا را به جا آوردی و در وقت خواب، خوابیدی قبل از نیمه شب ،یا بعد از نیمه ی شب،از خواب بلند شو و 12 رکعت نماز بخوان.در هر رکعت ، ابتدا سوره ی «حمد» و یک سوره از سوره های کوچک مفصل را بخوان .و بعد در هر دو رکعتی که سلام را دادی بنشین و هفت مرتبه سوره ی «حمد» و هفت مرتبه «معوذتین» یعنی سوره های «ناس و فلق» و سوره های «توحید» و «کافرون» و سوره «قدر» و «آیت الکرسی» را هر کدام هفت بار بخوان و بعد هر خواسته ای از خداوند مهربان داشتی طلب کن.تا خداوند مهربان نیز خواسته ات را اجابت نماید.
سوم :دوازده رکعت نماز که چگونگی ادای آن در اعمال شب نیمه رجب ذکر شده است.
چهارم :از برترین اعمال دیگر این شب گرانقدر زیارت حضرت علی می باشد که بر ای آن حضرت سه زیارت ذکر شده است.
روز بیست و هفتم ماه رجب
بیست هفتم ماه رجب همان روز بعث پیامبر گرامی ما مسلمانان می باشد که روز بسیار گرانقدر و با ارزشی برای ما مسلمانان و شیعیان می باشد .
امام صادق در روایتی روز مبعث را از بزرگترین و پاکترین عیدها معرفی کرده است حکمای دینی ما برای این روز اعمال خاصی نقل کرده اند از جمله:
اول : غسل کردن که در این روز مستحب و اجر زیادی دارد.
دوم : روزه گرفتن روز بیست و هفتم رجب، یکی از چهار روزی است که روزه گرفتن در آن روز بسیار پر فضیلت بوده و اجر و ثواب زیادی نیز به همراه دارد.
در روایتی از امام صادق نقل شده است که اگر شخصی در روز بیست و هفت رجب روزه بگیرد خداوند برای او اجر و پاداش 70 سال را در نظر می گیرد.
سوم : صلوات فرستادن
امام صادق می فرمایند:در این روز مبارک روزه بگیرید و به پیامبر و اهل بیتش صلوات بی شمار بفرستید.
چهارم : زیارت امام علی و پیامبر اکرم (ص) می باشد.
پنجم :به جا آوردن 12 رکعت نماز است.
«ریّان بن صلت» روایت می کند:امام محمد تقی وقتی که در بغداد سکونت داشتند روز پانزدهم رجب را همراه با اصحابشان روزه می گرفتند و بعد می فرمودند 12 رکعت هم نماز به جا بیاورید و سوره های «حمد و سوره» را بخوانید و وقتی که نمازتان تمام شد سوره های حمد و توحید و معوذتین «فلق و ناس» را چهار بار بخوانید و بعد چهار بار بگویید:لا اِلهَ اِلاَّالله و اللهُ اَکبَرُ ، وَسُبحانَ اللهِ وَالحَمدُلِلّه ، وَلا حَولَ و لاقُوهِ اِلابالله العَلی العَظیم و چهار دفعه :اللهُ اللهُ رَبِّی لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْا و چهار بار :لا اُشْرِکُ ِبربی اَحداً.
ششم :12 رکعت نماز دیگر:«شیخ طوسی» از حسین بن روح این چنین نقل می کند:که در روز بیست و هفتم رجب خواندن 12 رکعت نماز مستحب است و طریقه ی خواندنش به این گونه است که در هر رکعت حمد و هر سوره ای که خواستید بخوانید و بعد از هر دو رکعت سلام نماز را می خوانید:اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فی الْمُلْکِ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً، یا عُدَّتی فی مُدَّتی یا وَلیّی فی نِعْمَتی، یا غِیاثی فی رَغْبَتی، یا نَجاحی فی حاجَتی یاحافِظی فی غَیْبَتی، یاکافِیَّ (کافِیَ) فی وَحْدَتی، یااُنْسی فی وَحْشَتی اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتی فَلَکَ الْحَمْدُ، وَ اَنْتَ الْمُقیلُ عَثْرَتی فَلَکَ الْحَمْدُ وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتی فَلَکَ الْحَمْدُ، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاسْتُرْ عَوْرَتی، وَ آمِنْ رَوْعَتی، وَ اَقِلْنی عَثْرَتی، وَ اصْفَحْ عَنْ جُرْمی، وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتی فی اَصْحابِ الْجَنَّةِ، وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذی کانُوا یُوعَدُونَ.
وقتی که نماز و دعا تمام شد هر کدام از سوره های حمد،کافرون، آیت الکرسی، اخلاص، معوذتین،و انا انزلنا را هفت بار می خوانید .بعد هفت دفعه هم میگویید:"لا اِلهَ اِلا الله و الله اکبر ،و سبحان الله و لا حَْولِ و لا ُُقوه الا بالله " .و بعد هفت مرتبه هم می گویید :"اللهُ اللهُ رَبی لا اُشْرِک بِهِ شَیْا " و بعد از تمام شدن آن از خداوند هر خواسته ای داشتید بخواهید تا خداوند نیز خواسته تان را اجابت نماید.
هفتم :وقتی که امام هفتم شیعیان موسی بن جعفر در روز 27 رجب سنه ی 179 هجری از مدینه به طرف بغداد در حرکت بودند این دعا را تلاوت کردند:یا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ، وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ، یا مَنْ عَفی وَتَجاوَزَ، اُعْفُ عَنّی وَتَجاوَزْ یا کَریمُ، اَللّهُمَّ وَقَدْ اَکْدَی الطَّلَبُ، وَاَعْیَتِ الْحیلَةُ وَالْمَذْهَبُ، وَدَرَسَتِ الاْمالُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ اِلاَّ مِنْکَ، وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ ...
آخرین روز ماه رجب
در روز آخر ماه رجب نیز بهتر است که نماز جناب سلمان ادا شود .البته روزه گرفتن نیز در این روز از اجر بسیاری برخوردار است .امام رضا در این مورد فرموده اند:"خداوند گناهان بنده ای را که در روز آخر ماه رجب روزه بگیرد را مورد آمرزش و بخشش قرار می دهد".
فضیلت و برتری ماه رجب
ماه رجب یکی از ماههای حرام قمری است که شروع و ادامه دادن نبرد و پیکار در این ماه با دشمنان اسلام حرام است و جنایت و ارتکاب قتل نیز در این ماه دیه ی سنگینی شامل می شود .رسول خدا ماه رجب را «ماه أصَبّ» نام نهاده چرا که در این ماه درهای رحمت خداوند بر روی بندگان شایسته ی وی باز می شود .
در مورد روزهای ماه رجب که چقدر با فضلیت است هرچه اشاره کنیم باز هم کم است از این ماه به عنوان ماه عبادت و خودسازی یاد می شود که در این قسمت به چند مورد از آن می پردازیم.
1ـ مرحوم «شیخ صدوق» به استناد از روایات معتبر از امام صادق نقل می کند که در آخرین روزهای ماه رجب بود که یکی از اصحاب امام صادق نزد وی آمد امام از آن مرد سوال کرد که آیا در این ماه روزه گرفته ای؟آن مرد گفت :نه امام صادق فرمود:این ماه ، ماه بسیار عزیزی است آنقدر در این ماه ثواب از دست داده ای که حد و اندازه ندارد خداوند ماه رجب را نسبت به سایر ماه ها برتری خاصی بخشیده است هر کس در این ماه روزه بگیرد از اجر و ثواب ویژه ای برخوردار خواهد شد .آن مرد گفت:اگر در روزهای باقیمانده روزه بگیرم به ثواب می رسم؟امام فرمودند :بله سپس فرمودند که هر کس سه روز آخر ماه رجب را روزه بگیرد خداوند او را از سکرات مرگ رهایی می بخشد عذاب و فشار قبر را بر او کم می کند و از صراط مستقیم به سلامت عبورش می دهد و از آتش دوزخ دورش می کند.
2ـ در احادیث آمده است که نهری در بهشت برین جاری است که آبش از شیر سفید تر و مزه اش از عسل شیرین تر است هر کس فقط یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد از آن خواهد نوشید اسم این نهر «رجب» می باشد .
3ـ حدیث دیگر از رسول خدا نقل شده است که ایشان فرموده اند:اگر کسی می خواهد که خداوند مهربان از او خشنود و راضی باشد و از خشم و غضب الهی دور باشد و درهای جهنم به روی او بسته شود یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد.
4ـ گفتیم ماه رجب ماه پر خیر و برکتی است ماهی است که با انجام چند عمل مجوز ورود به بهشت برای هر کسی صادر می شود و درهای رحمت و بخشش الهی به روی هر کسی باز می شود هر کس سه روز از این ماه عزیز (روزهای پنج شنبه ،جمعه، و شنبه ) را روزه بگیرد ثواب بیشتری برایش دارد البته ماه های حرام جزو ماهای ارزشمند هستند .رسول خدا می فرمایند :اگر کسی به هر علتی نتوانست در این ماه روزه بگیرد با خواندن روزانه ی این تسبیحات می تواند ثواب روزه گرفتن را کسب کند هر روز صد مرتبه در روز رجب خوانده شود:«سُبْحانَ اللهِ الْجَلیلِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبیحُ اِلاَّ لَهُ، سُبْحانَ الاَْعَزِّ الاَْکْرَمِ، سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّةَ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ » پاک و منزه است خدای بزرگ ،پاک و منزه است آن که تنزیه و تسبیح جز برای او شایسته نیست،پاک و منزه است خدای برتر و کریم تر ،پاک و منزه است آنکه لباس عزت در بر دارد و شایسته آن است